"Το διήγημα" του Χριστόφορου Μηλιώνη είναι ένα είδος εγχειριδίου, συνοπτικής δηλαδή ιστορίας του ελληνικού διηγήματος για πρακτική χρήση, και απευθύνεται, κατά κύριο λόγο, στους αναγνώστες που θα ήθελαν να έχουν μια συνολική εικόνα της καταγωγής και της εξέλιξης αυτού του είδους που, εξαιτίας της μικρής του έκτασης, συγκεντρώνει όλη τη μέριμνα του δημιουργού στη συμπύκνωση και στην ευρηματικότητα. Δεν αποτελεί -και δε θα ήταν δυνατόν να συμβεί διαφορετικά- πρωτογενή φιλολογική εργασία, αλλά προσπαθεί να δώσει έγκυρες και, όπου ήταν απαραίτητο, τεκμηριωμένες πληροφορίες για το θέμα που εξετάζει. Η συμβολή του συγγραφέα στη διερεύνηση του θέματός του θα αναζητηθεί από τους ενδιαφερόμενους σε ορισμένα κεφάλαια, όπου αυτός είχε ήδη διαμορφώσει προσωπικές απόψεις. Ελπίζουμε ότι δε θα προκαλέσει απορίες το γεγονός ότι, ενώ μιλάμε για ελληνικό διήγημα, διαθέτουμε αρκετό χώρο στην εξιστόρηση του "ευρωπαϊκού" από την Αναγέννηση ως τα τέλη του 19ου αιώνα. Ο λόγος είναι προφανής: Το νεοελληνικό διήγημα προήλθε από το ευρωπαϊκό (πιο συγκεκριμένα, από το γαλλικό) και δεν είναι δυνατό να παρακολουθήσουμε την εξέλιξή του χωρίς τη γνώση του ευρωπαϊκού κατά τις αντίστοιχες ιστορικές περιόδους.